ਮੈਂ ਅਤੇ ਨਾਨਕ…
ਓਹ ਆਪ ਤਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ
ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਹਿੰਦੂ ਨਾ ਸਿੱਖ
ਮੈਂ ਹੀ ਕੁਝ ਬਣਨਾ ਜਰੂਰੀ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ…
ਮੈਂ ਓਹਦੇ ਬਾਰੇ ਅਪਸ਼ਬਦ ਸੁਣਦਾਂ
ਓਹਦੀ ਪੱਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕ ਲੈਨਾਂ,
ਓਹਦੀ ਪੱਤ ਮੇਰੀ ਮੁਹਤਾਜ ਨਹੀਂ ਐ…
ਮੈਂ ਓਹਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ
ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾਂ,
ਬਸ ਓਸੇ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦਾ…
ਓਹ ਵੇਈਂਆਂ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਦਾ ਹੈ
ਖ਼ਾਨਾਬਦੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਬਾਣੀ ਦਾ ਗੁਟਕਾ ਫ਼ੜਦਾ ਹਾਂ
ਬੂਹਾ ਢੋਅ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ…
ਉਸਦੇ ਆਖਿਆਂ ਰੱਬ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੰਨਦਾਂ
ਰੱਬ ਦੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ
ਉਦਾਸੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮੈਂ ਉਦਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ…
ਮੈਂ ਉਸਦਾ ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ,
ਓਹ ਮੇਰੇ ਨਾਨਕ ਹੋਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ…
— ਸੁਖਪਾਲ

ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਮੈ ਮੈ ਮੁਕ ਗਈ ਯਾਰੋ
ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੇ ਖੂਹ ਤੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਆਇਆ .
ਮੇਰਾ ਕੁਜ ਨੀ ਬਾਬਾ ਸਭ ਕੁਜ ਤੇਰਾ ਏ
ਇਕੋ ਘੁੱਟ ਵਿੱਚ ਮੈ ਸੱਤ ਜਨਮ ਜੀ ਆਇਆ
ਲਿਖਤ-ਬੱਬੂ ਮਾਨ

ਨਾਨਕ ਨੀਵਾਂ ਜੋ ਚਲੈ
ਲਾਗੈ ਨਾ ਤਾਤੀ ਵਾਉ

ਪੂਰੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਸੀ ਅਧੂਰੇ ਕਿਵੇ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਾ , ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਅਧੂਰਿਆਂ ਤੇ ਮਿਹਰ ਭਰਿਆ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਜੇ ਆਪਣੀ ਉਸਤਤਿ ਲਿਖਵਾ ਲੈਣ ਤਾਂ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਦੇ ਮੌਕੇ ਆਪ ਸੰਗਤ ਜੀ ਨੂੰ ਏਹੋ ਜਿਹੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾ ਜੋ 90 °/• ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਸਾਇਦ ਹੀ ਪਤਾ ਹੋਵੇ ਜੀ । ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਜਿਸ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਅੱਜ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ਰਾਇਪੁਰ ਸੀ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਤਲਵੰਡੀ ਪੈ ਗਿਆ। ਤਲਵੰਡੀ ਦੀ ਜਦੋ ਸਾਰੀ ਜਗੀਰ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਖਾਂ ਭੱਟੀ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਰਾਏ ਭੋਏ ਖਾਂ ਭੱਟੀ ਜੀ ਕੋਲ ਆਈ ਇਸ ਤਲਵੰਡੀ ਨੂੰ ਫੇਰ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਰਾਏ ਭੋਏ ਦੀ ਤਲਵੰਡੀ ਆਖਣ ਲੱਗੇ । ਰਾਏ ਭੋਏ ਕੋਲ 39 ਹਜਾਰ ਕਿਲੇ ਜਮੀਨ ਸੀ ਜਦੋ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਜੀ 8 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋਏ ਤਾ ਪਿਤਾ ਰਾਏ ਭੋਏ ਜੀ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਸਨ । ਇਹ ਸਾਰੀ ਜਗੀਰ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਆ ਗਈ , ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਲਿਆਣ ਚੰਦ ਜੀ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਜੀ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਟਵਾਰੀ ਦੀ ਡਿਉਟੀ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਆਪ ਸਭ ਸੰਗਤ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋ ਜਾਣੂ ਹੋ ਮੈ ਸਿਰਫ ਉਹ ਇਤਿਹਾਸ ਸਾਝਾ ਕਰਨ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾ ਜੋ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ । ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅੱਧੀ ਜਗੀਰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਕੁਝ ਰਕਮਾਂ ਲਾ ਦਿੱਤੀਆ ਸੀ । ਆਉ ਅੱਜ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਨ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦੇਸ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਜਗੀਰਾਂ ਸਨ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਾਝਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗਾਂ ਹਾ ਜੀ । ਆਪ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਮੁਰੱਬਿਆਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਜਮੀਨ ਹੈ ਇਕ ਮੁਰੱਬੇ ਦੇ ਵਿੱਚ 25 ਕਿਲੇ ਜਮੀਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਪਹਿਲਾ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ 18 ਹਜਾਰ ਏਕੜ ਜਮੀਨ ਹੈ ।
ਇਸ ਤੋ ਅਗੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾ ਗੁਰਦੁਵਾਰਾ ਕਿਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਉਜਾੜੀ ਖੇਤੀ ਹਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਦੇ ਨਾਮ 45 ਮਰੁੱਬੇ ਜਮੀਨ ਹੈ ।
ਗਲ ਕਰਦੇ ਹਾ ਗੁਰਦੁਵਾਰਾ ਬਾਲ ਲੀਲਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਬਾਲ ਅਵੱਸਥਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ । ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਦੇ ਨਾਮ 120 ਮਰੁੱਬੇ ਜਮੀਨ ਹੈ ।
ਇਸ ਤੋ ਅਗੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾ ਗੁਰਦੁਵਾਰਾ ਮਾਲ ਜੀ ਸਾਹਿਬ
ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਜਦੋ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮੱਝੀਆਂ ਚਾਰਨ ਗਏ ਸੀ ਤਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਅਰਾਮ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਰੁੱਖ ਹੇਠ ਸੌ ਗਏ। ਜਦੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਨੂਰਾਨੀ ਮੁੱਖ ਤੇ ਧੁੱਪ ਆਈ ਤਾ ਸੱਪ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਉਤੇ ਆਪਣੀ ਫਨ ਕਰਕੇ ਛਾ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਇਸ ਗੁਰਦੁਵਾਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਮ 180 ਮੁਰੱਬੇ ਜਮੀਨ ਹੈ ।
1947 ਤੋ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਜਮੀਨ ਪੱਟੇ ਤੇ ਉਥੋ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ । 99 ਸਾਲ ਵਾਸਤੇ ਜਿਸ ਜਮੀਨ ਨੂੰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਟਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਥੋੜੇ ਬਹੁਤ ਰੁਪਏ ਭਰ ਕੇ ਉਥੋ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਜਮੀਨਾਂ ਪਟਿਆਂ ਉਤੇ ਲੈ ਕੇ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾ ਉਥੋ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਕ ਕੇਸ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀ 1947 ਤੋ ਬਾਅਦ ਲਗਾਤਾਰ ਇਹ ਜਮੀਨਾਂ ਤੇ ਸਾਡਾ ਕਬਜਾਂ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਜਮੀਨਾਂ ਸਾਡੇ ਨਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣ ਪਰ ਸਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੱਦ ਕੇ ਇਕ ਗੱਲ ਆਖੀ ਸੀ । ਇਹ ਸਾਰੀ ਜਮੀਨ ਜਇਆਦਾਦ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹੀ ਰਹੇਗੀ । ਜੇ ਤੁਸੀ ਇਸ ਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਜਾ ਜਮੀਨ ਠੇਕੇ ਤੇ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾ ਪਟੇ ਤੇ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਇਸ ਜਮੀਨ ਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਤੋ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਮਾਲਿਕ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਐਸੇ ਦੀਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਦੀਆਂ ਸਰਬੱਤ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਲੱਖ ਲੱਖ ਮੁਬਾਰਕਾਂ ਹੋਵਣ ਜੀ ।
ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਤਰਸਿੱਕਾ

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ
ਸੇਈ ਪਿਆਰੇ ਮੇਲਣਾ ਜਿਨਾ ਮਿਲਿਆ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਚਿਤ ਆਵੇ

ਸਿਰ ਦੇਣਾ ਕੇ ਸਿਰ ਵਰਤਣਾ ??
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇ ਤੋ ਵੇਖਿਆ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਗੁਰੂ ਪਿਆਰਾ ਪੰਥ ਦੀ ਖਾਤਿਰ ਕੌਮ ਦੀ ਖਾਤਰ ਸਿਰ ਦੇਣ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦਿੰਦਾ , ਆਪਾ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਈ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਤਬਕਾ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੜਾ ਪਡ਼੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਸੂਝਵਾਨ ਪੰਥ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਸਮਝਦਾ ਏ ਜ਼ੋਰ ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਰੌਲਾ ਪਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ।
“ਕਿ ਸਿਰ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਨ ਕਰੋ ਸਿਰ ਵਰਤਣ ਦੀ ਗੱਲ ਨ ਕਰੋ ਸਿਰ ਅਹੀ ਬੜੇ ਦਿੱਤੇ ਆ ਪਰ ਵਰਤੇ ਨੀ”
ਏ ਤਬਕਾ ਏਨਾ ਬੋਲਾਂ ਨਾਲ “ਕੌਮੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ” ਦੀ ਸੂਝ ਸਮਝ ਨੂੰ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਚ ਆਪਾ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸਾਬਰ ਕਰਣ ਦਾ ਵੀ ਯਤਨ ਕਰਦਾ
ਏ ਤਬਕਾ ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇ ਚ ਸਿਰ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਏਨੀ ਨਫ਼ਰਤ ਨਾਲ ਵੇਖ ਦਾ ਜਿਵੇ ਪਤਾ ਨੀ ਉਹਨਾ ਕੀ ਗੁਨਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ “ਕੌਮ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਾਉ , ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤ ਮਰਾਉ, ਜੰਸੀਆ ਦਾ ਬੰਦਾ ਆਦਿ ਖ਼ਿਤਾਬ ਵੰਡ ਦੇ ਆ
ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੜੇ ਗੁਰਮਤਿ ਗਿਆਤਾ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਆ ਇਸ ਲੀ ਆਓ ਵੇਖੀਏ ਬਾਣੀ ਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਸਿਰ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਆ ਕੇ ਸਿਰ ਵਰਤਣ ਦੀ …..
1) ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਸਰਤਾਜ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਬਚਨ ਆ “ਹੇ ਸੱਜਣਾ ਜੇ ਤੂੰ ਇਕ ਵਾਰ ਕਹੇਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸਿਰ ਵੱਢਕੇ ਦੇ ਦਵਾਂ”
ਤੂ ਚਉ ਸਜਣ ਮੈਡਿਆ ਡੇਈ ਸਿਸੁ ਉਤਾਰਿ ॥
ਅਹੀ ਦੇਈ ਕਹੀ ਦਾ ਏਥੇ “ਡੇਈ ਸਿਸੁ” ਆ
ਸਿੰਧ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵੱਲ ਦ ਦੀ ਥਾਂ ਡ ਬੋਲਦੇ ਆ
ਨੋਟ ਸਿੰਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਚ ਬੜੀ ਵਰਤੀ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਾਬਾ ਫ਼ਰੀਦ ਜੀ ਤੇ ਪੰਜਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ
2) ਸੀਸੁ ਵਢੇ ਕਰਿ ਬੈਸਣੁ ਦੀਜੈ …..
ਇਹ ਬੋਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇੱਥੇ ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਨੇ ਸੀਸ “ਦੀਜੈ” ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਿਆ
3) ਇਕ ਹੋਰ ਸਲੋਕ ਜੋ ਆਮ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਆ ਓਦੇ ਚ ਤੇ ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਨੇ ਸ਼ਰਤ ਹੀ ਏ ਰੱਖੀ ਮੇਰੀ ਗਲੀ ਚ ਓਹੀ ਵੜਿਓ ਜਿਨ੍ਹੇ “ਸਿਰ ਦੇਣਾ”
ਇਤੁ ਮਾਰਗਿ ਪੈਰੁ ਧਰੀਜੈ ॥
ਸਿਰੁ ਦੀਜੈ ਕਾਣਿ ਨ ਕੀਜੈ ॥੨੦॥
ਵੇਖੋ “ਸਿਰੁ ਦੀਜੈ” ਅਖਰ ਨੇ
(ਏਦਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਪੰਕਤੀਆਂ ਬਾਣੀ ਚ)
ਏਨੇ ਸਪਸ਼ਟ ਗੁਰੂ ਹੁਕਮ ਹੁੰਦਿਆ ਵਿਦਵਾਨ ਪਤਾ ਨੀ ਕਿਉਂ ਰੋਈ ਪਿੱਟੀ ਜਾੰਦੇ ਆ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਸਿਰ ਦੇਣਾ ਨਾ ਦਿਉ ਪਰ ਘਟੋ ਘਟ ਕੁਫਰ ਤੇ ਨ ਬਕੋ
ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪੰਨਾ 1699 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਜਦੋ ਬਾਜਾਂਵਾਲੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਨੰਗੀ ਸਿਰੀ ਸਾਹਿਬ ਹੱਥ ਲੈ ਕੇ ਆਖਿਆ ਸੀ ਇੱਕ ਸਿਰ ਚਾਹੀਦਾ ਵਾਰੀ ਵਾਰੀ ਪੰਜ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ “ਸਿਰ ਦਿੱਤੇ” ਧਿਆਨ ਰਵੇ “ਸਿਰ ਦਿੱਤੇ” ਵਰਤੇ ਨਹੀ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਕਿਉ ਜੇ ਸਿਰ ਵਰਤਣ ਦੀ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਸਾਹਿਬ ਨਹੀ ਸੀ ਫੜਣੀ ਸਗੋਂ ਕਲਮ ਤੇ ਦਵਾਤ ਫੜੀ ਹੋਣੀ ਸੀ
1704 ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਆਨੰਦਪੁਰ ਛੱਡਿਆ ਤਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿੰਨ ਸਿਰ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਚ ਵਾਰ ਦਿੱਤੇ ਤਿੰਨ ਪਿਆਰੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਦੋ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੰਦੇੜ ਤਕ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਆ ਮਲਬ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਅਹੀ “ਸਿਰ ਦੇ ਦੇਣਾ” ਏ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਉਹਨੇ ਕਿੱਥੇ ਕਿਵੇਂ ਕਦੋਂ ਵਰਤਣਾ ਬਸ ਏਦਾਂ ਈ ਗੁਰੂ ਰੂਪ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਹੁਣ ਵੀ ਸਿਰ ਮੰਗਦੈ ਆ ਤੇ ਅਹੀ ਸਿਰ ਦੇਣਾ
ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਿਰ ਦੇਣਾ ਜਾਂ ਵਰਤਣ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਰੇ ਸਿੱਧਾ ਜਿਆ ਜਵਾਬ ਦਿਆ ਕਰੋ ਕੇ “ਅਸੀਂ ਸਿਰ ਦੇਣਾ ਤੇ ਗੁਰੂ ਨੇ ਸਿਰ ਵਰਤਣਾ ਹਾਡਾ ਸਿਰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਅਮਨਾਤ ਆ ਉ ਜਿੱਥੇ ਜਦੋ ਮਰਜੀ ਵਰਤੇ ਅਹੀ ਸਿਰ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਦੇ ਤਾ ਅਸੀਂ ਏਦੇ ਚ ਕਾਣ ਕਨੌਢ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ”
ਸੋ ਬੇਨਤੀ ਆ ਕਾਇਰ ਤੇ ਆਪੂਂ ਬਣੇ ਮਨਮੁਖ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਲੜ ਲੱਗੋ ਕਲਗੀਧਰ ਪਿਤਾ ਮਿਹਰਾਂ ਕਰਨ
ਮੇਜਰ ਸਿੰਘ

ਗੁਰੂ ਪਿਤਾ ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ (ਭਾਗ-10)
ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ (ਕਲਿਆਣ ਚੰਦ) ਦਾ ਜਨਮ ਸਨ 1440 ਈ: ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਬਨਾਰਸੀ ਜੀ ਦੀ ਪਾਵਨ ਕੁੱਖੋ ਕੱਤੇ ਮਹੀਨੇ ਹੋਇਆ। ਕੁਝ ਲੇਖਕ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਤਲਵੰਡੀ ਮੰਨਦੇ ਆ , ਪਰ ਪੱਠੇਵਿੰਡ ਪਿੰਡ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਡੇਰਾ ਸਾਹਿਬ ਕਹਿੰਦੇ ਆ। ਤਰਨਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ ਉਥੇ ਬਾਬਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੱਠੇਵਿੰਡ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਹੈ (ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਫੋਟੋ ਨਾਲ ਐਡ ਆ) .
ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਕੋਈ ਭੈਣ ਨਹੀ ਸੀ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਸੀ ਬਾਬਾ ਲਾਲ ਚੰਦ ਜੀ। ਇਸ ਲਈ ਰਿਸ਼ਤੇ ਚ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਲਗਦੇ ਸੀ , ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਜੀ ਨੂੰ ਭੱਟੀ ਰਾਏ ਭੋਏ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਦਾਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਸਮੇ ਨਾਲ ਰਾਏ ਭੋਏ ਤੇ ਬਾਬਾ ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ। ਭੱਟੀ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌੰਪ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਦਾਰ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਕਾਰਦਾਰ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਵੱਡੇ ਪਟਵਾਰੀ ਨੂੰ ਜਿਸ ਦੇ ਥੱਲੇ ਛੋਟੇ ਪਟਵਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਇਹ ਬੜੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੇ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਸੂਝਵਾਨ ਦਾ ਕੰਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਬੜੇ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਤੇ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਚਾਹਲ ਪਿੰਡ ਦੀ ਬੀਬੀ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਜੀ (ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ) ਨਾਲ ਹੋਇਆ।
ਬਾਬਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਸ਼ੂ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸ਼ੌੰਕ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡੰਗਰ ਰਖੇ ਹੋਏ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਡੰਗਰ ਚਾਰਨ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ। ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ
ਬਾਬਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਬੜੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਚ ਲਗਨ ਰੱਖਦੇ ਸੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਉੱਠ ਕੇ ਦੇਖਣ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਕੇ ਕੋਈ ਭੁੱਖਾ ਜਾਂ ਦੁਖੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਬੜਾ ਦਿਆਲੂ ਸੁਭਾਅ ਸੀ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਵੀ ਬੜਾ ਉੱਚਾ ਸੁੱਚਾ ਸੀ (ਮਾਤਾ ਜੀ ਬਾਰੇ ਵੱਖਰੀ ਪੋਸਟ ਲਿਖੂ )
ਏਸੇ ਦਿਆਲੂ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਭਾਗ ਲੱਗੇ 1465ਈ:ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਇਕ ਪੁੱਤਰੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਜੀ ਪੇਕੇ ਚਲੇ ਗਏ ਸੀ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਜਨਮ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਨਾਮ ਹੀ ਨਾਨਕੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ
1469ਈ: ਨੂੰ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੁੰਨਿਆ ਦੀ ਰਾਤ ਬਾਬਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਜਗਤ ਗੁਰੂ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋਇਆ ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਏਨਾ ਚਾਅ ਸੀ ਕੇ ਜਦੋ ਦੌਲਤਾਂ ਦਾਈ ਤੋ ਖਬਰ ਮਿਲੀ ਕੇ ਪੁਤਰ ਆਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਥਾਲ ਭਰ ਕੇ ਮੋਹਰਾਂ ਦਾ ਦਿੱਤਾ ਇਹ ਗੱਲ ਵੱਖਰੀ ਹੈ ਦੌਲਤਾਂ ਨੇ ਲਿਆ ਨਹੀ ਸਾਰੇ ਤਲਵੰਡੀ ਨਗਰ ਚ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਮਨਾਈਆਂ
ਚਾਹੇ ਜਨਮਸਾਖੀਆਂ ਦੇ ਚ ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਥੋੜ੍ਹਾ ਗੁੱਸੇ ਵਾਲਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਪਰ ਗੁੱਸਾ ਵੀ ਤਾਂ ਕਿ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਕਰਕੇ ਜਾਣਦੇ ਸੀ ਵੈਸੇ ਏਨਾ ਪਿਆਰ ਸੀ ਕੇ ਘਰੇਲੂ ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੰਮਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪੁਤਰ (ਗੁਰੂ) ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਆਪ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਛੱਡ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਰ ਵਿਦਿਆ ਪੜਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਮਹਾਨ ਵਿਦਵਾਨ ਪੰਡਿਤ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਥ ਕੋਲ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਪੜਉਣ ਲੇੈਕੇ ਗਏ ਫਾਰਸੀ ਲਈ ਮੁੱਲਾ ਕੁਤਬਦੀਨ ਕੋਲ ਲੈਕੇ ਗਏ
ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਜੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁੱਤਰ ਨਾਨਕ ਨਾ ਬੋਲਦਾ ਨ ਕੁਝ ਖਾੰਦਾ ਪੀੰਦਾ ਹੈ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਆਪ ਗਏ ਤੇ ਵੈਦ ਹਰਦਾਸ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਆਏ ਪੁਤਰ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਇੱਥੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕੇ ਕਿੰਨਾ ਸਨੇਹ ਸੀ ਪੁੱਤ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਪੁਤ ਨਾਲ ਹੀ ਪਿਆਰ ਨਹੀ ਬਲਕਿ ਧੀ ਨਾਨਕੀ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕਦੇ ਨਹੀ ਮੋੜਦੇ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਵਾਪਸ ਆਏ ਪਿਤਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਝਿੜਕਿਆ ਦੋ ਚਪੇੜਾਂ ਵੀ ਮਾਰੀਆਂ ਏਨੇ ਨੂੰ ਭੱਜ ਕੇ ਭੈਣ ਨਾਨਕੀ ਜੀ ਆਏ ਤੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜ ਕੇ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਕੇ ਵੀਰ ਜੀ ਨੂੰ ਨਾ ਮਾਰੋ ਬਾਬਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰੁਕ ਗਏ ਏਥੋ ਧੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਸਮੇ ਵੀ ਸਭ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਮੰਨਾਈਆ ਵਿਆਹ ਸਮੇ ਬਾਬਾ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਜੀ ਨੇ ਪੈਸੇ ਚਾਹੇ ਪਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਲਏ ਨਹੀ ਵੈਸੇ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਭਰਾਵਾਂ ਵਰਗਾ ਪਿਆਰ
ਚਾਹੇ ਸਾਰੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਕਰਕੇ ਹੀ ਜਾਣਿਆ ਪਰ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਇਹ ਗਿਆਨ ਹੋਗਿਆ ਸੀ ਕੇ ਏ ਮੇਰਾ ਪੁਤਰ ਹੀ ਨਹੀ ਰੱਬੀ ਨੂਰ ਹੈ ਸਤਿਗੁਰੂ ਤੋ ਹੱਥ ਜੋੜਕੇ ਮਾਫ ਵੀ ਮੰਗੀ ਸੀ ਕੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋ ਅਣਜਾਣੇ ਚ ਬਹੁਤ ਗਲਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਗੱਲ ਨਾਲ ਲਾ ਕੇ ਕਿਆ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸਭ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਹੁਕਮ ਚ ਹੈ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਕਸੂਰ ਨਹੀ
ਅਕਾਲ ਚਲਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪ ਹੱਥੀਂ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਕੀਤਾ
ਕੁਝ ਲੇਖਕ ਬਾਬਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਦਾ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਤਲਵੰਡੀ ਮੰਨਦੇ ਨੇ ਕੁਝ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਮੰਨਦੇ ਨੇ ਖੈਰ ਜੋ ਵੀ ਹੈ ਪਿਤਾ ਬਾਬਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਧੰਨ ਨੇ ਜਿੰਨਾ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਤੇ ਭੈਣ ਨਾਨਕੀ ਜੀ ਨੂੰ ਗੋਦ ਚ ਖਡਾਇਆ
ਗੁਰੂ ਬਚਨ ਨੇ :-
ਧਨੁ ਧੰਨੁ ਪਿਤਾ ਧਨੁ ਧੰਨੁ ਕੁਲੁ
ਧਨੁ ਧਨੁ ਸੁ ਜਨਨੀ ਜਿਨਿ ਗੁਰੂ ਜਣਿਆ ਮਾਇ ॥
ਮੇਜਰ ਸਿੰਘ
ਗੁਰੂ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ
ਜਗਤ ਗੁਰੂ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਨੂੰ ਮੁਖ ਰੱਖਦਿਆ ਦਸਵੀ ਪੋਸਟ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਕੌਣ ਆ – (ਭਾਗ-9)
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਤਰਕ ਬੁੱਧੀ ਲੇਖਕਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਨੇ ਨਵੀਨ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਇਕ ਆਮ ਇਨਸਾਨ, ਕਿਰਤੀ , ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ, ਚਿੰਤਕ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ, ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ, ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਆਦਿਕ ਰੂਪਾਂ ਚ ਬਿਆਨਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਤੇ ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਏਨਾ ਰੂਪਾਂ ਚ ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਐ , ਆ ਜਿਵੇ ਚੱਕਰਵਤੀ ਸਮਰਾਟ ਨੂੰ ਚੌਧਰੀ ਕਿਆ ਜਾਵੇ ਬਾਕੀ ਏ ਸਾਫ਼ ਹੁਕਮ ਹੈ ਕੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਂਗ ਆਮ ਮਨੁਖ ਨ ਸਮਝ ਜਾਣ।
ਮਾਨੁਖ ਕਾ ਕਰਿ ਰੂਪੁ ਨ ਜਾਨੁ ॥
ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਕੌਣ ਆ ??
ਵੈਸੇ ਏ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਗੁਰੂ ਬਚਨ ਅਨੁਸਾਰ ਏਦਾ ਸਮਝੋ ਜਿਵੇਂ ਪੁੱਤ ਪਿਓ ਦੇ ਜਨਮ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਚਾਹੇ ਜਾਂ ਅੰਨਾ ਚਾਨਣ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰੇ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮਾਣ ਇਲਾਹੀ ਬਾਣੀ ਚੋ ਤੇ ਕੁਝ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬ੍ਰਹਮਗਿਆਨੀ ਮਹਾਪੁਰਖਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਚੋ ਜੋ ਗੁਰੂ ਮਿਹਰ ਦੇ ਪਾਤਰ ਬਣੇ।
ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਬੋਲ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਹੈ ਸਭ ਤੋ ਵੱਡਾ ਹੈ ਉਸ ਤੋ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਨਹੀ
ਸਭ ਤੇ ਵਡਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨਿ ਕਲ ਰਾਖੀ ਮੇਰੀ ॥੪॥੧੦॥੫੭॥
ਹੋਰ ਸੁਣੋ
ਮੈ ਮੂਰਖ ਕੀ ਕੇਤਕ ਬਾਤ ਹੈ ਕੋਟਿ ਪਰਾਧੀ ਤਰਿਆ ਰੇ ॥
ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨ ਸੁਣਿਆ ਪੇਖਿਆ ਸੇ ਫਿਰਿ ਗਰਭਾਸਿ ਨ ਪਰਿਆ ਰੇ ॥੪॥੨॥੧੩॥
ਭੱਟਾਂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਬਚਨ ਆ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਆਪ ਨਰਾਇਣ ਹੈ
ਆਪਿ ਨਰਾਇਣੁ ਕਲਾ ਧਾਰਿ ਜਗ ਮਹਿ ਪਰਵਰਿਯਉ ॥
ਜੋਤਿ ਰੂਪਿ ਹਰਿ ਆਪਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕੁ ਕਹਾਯਉ ॥
ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇਨਿਰੰਕਾਰ ਨੇਅਕਾਰ ਧਾਰਿਆ ਉਸ ਅਕਾਰ ਦਾ ਨ ਹੈ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ
ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ਨਿਰੰਕਾਰਿ ਆਕਾਰ ਬਣਾਇਆ
ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਕਹਿੰਦੇਕੋਈ ਹਮਾਨਾ ਨਿਰੰਜਨ ਮਲਬ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੇ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਨਿਰੰਜਨ ਨਿਰੰਕਾਰ ਆ
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਆਮਦ ਨਰਾਇਨ ਸਰੂਪ
ਹਮਾਨਾ ਨਿਰੰਜਨ ਨਿਰੰਕਾਰ ਰੂਪ ॥ ੧ ॥
ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਏ ਸਰੂਪ ਚ ਵੇਖਣ ਸਮਝਣ ਲਿਖਣ ਬੋਲਣ ਦਾ ਯਤਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਬੜੀ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਗੱਲ ਆ ਅਕਸਰ ਬਾਬੇ ਦਾ ਨਾਂ “ਨਾਨਕ” ਐ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਨਿਆਣੇ ਨੂੰ ਵਾਜ ਮਾਰੀ ਦੀ 😐 ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਦਾ ਜਿੰਨਾ ਅਦਬ ਜਿੰਨੀ ਸਿਫਤ ਹੋਵੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਥੋੜ੍ਹਾ ਤੁਹੀ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਪਿਆਰ ਆਲੇ ਕਾਜੀ ਮੁਲਾਂ ਤੋ ਮਹੁੰਮਦ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣਿਉ ….. ਕਿੱਡੇ ਲਕਬ ਲਾ ਅਦਬ ਚ ਬੋਲੂ ਬਾਬਾ ਸੁਮਤਿ ਦੇਵੇ ਹਾਨੂੰ ਵੀ ਹਾਡੇ ਵਿਦਵਾਨ ਨੂੰ ਵੀ
ਮੇਜਰ ਸਿੰਘ
ਗੁਰੂ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ
ਜਗਤ ਗੁਰੂ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਨੂੰ ਮੁਖ ਰੱਖਦਿਆ ਨੌਵੀ ਪੋਸਟ

सलोकु मः ३ सतिगुर की सेवा सफलु है जे को करे चितु लाइ ॥ मनि चिंदिआ फलु पावणा हउमै विचहु जाइ ॥ बंधन तोड़ै मुकति होइ सचे रहै समाइ ॥ इसु जग महि नामु अलभु है गुरमुखि वसै मनि आइ ॥ नानक जो गुरु सेवहि आपणा हउ तिन बलिहारै जाउ ॥१॥ मः ३ ॥ मनमुख मंनु अजितु है दूजै लगै जाइ ॥ तिस नो सुखु सुपनै नही दुखे दुखि विहाइ ॥ घरि घरि पड़ि पड़ि पंडित थके सिध समाधि लगाइ ॥ इहु मनु वसि न आवई थके करम कमाइ ॥ भेखधारी भेख करि थके अठिसठि तीरथ नाइ ॥

अर्थ :-अगर कोई मनुख चित् लगा के सेवा करे, तो सतिगुरु की (बताई) सेवा जरूर फल लगाती है; मन-इच्छित फल मिलता है, अहंकार मन में से दूर होता है; (गुरु की बताई कार माया के) बंधनो को तोड़ देती है (बंधनो से) खलासी हो जाती है और सच्चे हरि में मनुख समाया रहता है। इस संसार में हरि का नाम दुरढूँढ है, सतिगुरु के सनमुख मनुख के मन में आ के बसता है; हे नानक ! (बोल-) मैं सदके हूँ उन से जो आपने सतिगुरु की बताई कार करते हैं।1। मनमुख का मन उस के काबू से बाहर है, क्योंकि वह माया में जा के लगा हुआ है; (सिटा यह कि) उस को स्वपन में भी सुख नहीं मिलता, (उस की उम्र) सदा दु:ख में ही गुजरती है। अनेकों पंडित लोक पढ़ पढ़ के और सिध समाधीआ लगा के थक गए हैं, कई कर्म कर के थक गए हैं; (पड़ने से और समाधीओं के साथ) यह मन काबू नहीं आता। भेख करने वाले मनुख (भावार्थ, साधू लोक) कई भेख कर के और अठासठ तीरर्थों और नहा के थक गए हैं; हऊमै और भ्रम में भुले हुआ को मन की सार नहीं आई।

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਫਲੁ ਹੈ ਜੇ ਕੋ ਕਰੇ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥ ਮਨਿ ਚਿੰਦਿਆ ਫਲੁ ਪਾਵਣਾ ਹਉਮੈ ਵਿਚਹੁ ਜਾਇ ॥ ਬੰਧਨ ਤੋੜੈ ਮੁਕਤਿ ਹੋਇ ਸਚੇ ਰਹੈ ਸਮਾਇ ॥ ਇਸੁ ਜਗ ਮਹਿ ਨਾਮੁ ਅਲਭੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥ ਨਾਨਕ ਜੋ ਗੁਰੁ ਸੇਵਹਿ ਆਪਣਾ ਹਉ ਤਿਨ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ ॥੧॥ ਮਃ ੩ ॥ ਮਨਮੁਖ ਮੰਨੁ ਅਜਿਤੁ ਹੈ ਦੂਜੈ ਲਗੈ ਜਾਇ ॥ ਤਿਸ ਨੋ ਸੁਖੁ ਸੁਪਨੈ ਨਹੀ ਦੁਖੇ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਇ ॥ ਘਰਿ ਘਰਿ ਪੜਿ ਪੜਿ ਪੰਡਿਤ ਥਕੇ ਸਿਧ ਸਮਾਧਿ ਲਗਾਇ ॥ ਇਹੁ ਮਨੁ ਵਸਿ ਨ ਆਵਈ ਥਕੇ ਕਰਮ ਕਮਾਇ ॥ ਭੇਖਧਾਰੀ ਭੇਖ ਕਰਿ ਥਕੇ ਅਠਿਸਠਿ ਤੀਰਥ ਨਾਇ ॥

ਅਰਥ : ਜੇ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਚਿੱਤ ਲਗਾ ਕੇ ਸੇਵਾ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ (ਦੱਸੀ) ਸੇਵਾ ਜ਼ਰੂਰ ਫਲ ਲਾਂਦੀ ਹੈ; ਮਨ-ਇੱਛਿਆ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਅਹੰਕਾਰ ਮਨ ਵਿਚੋਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; (ਗੁਰੂ ਦੀ ਦੱਸੀ ਕਾਰ ਮਾਇਆ ਦੇ) ਬੰਧਨਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀ ਹੈ (ਬੰਧਨਾਂ ਤੋਂ) ਖ਼ਲਾਸੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸੱਚੇ ਹਰੀ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਸਮਾਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਹਰੀ ਦਾ ਨਾਮ ਦੁਰਲੱਭ ਹੈ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਵੱਸਦਾ ਹੈ; ॥੧॥ ਹੇ ਨਾਨਕ! ਮੈਂ ਸਦਕੇ ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਦੱਸੀ ਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ॥੧॥ ਮਨਮੁਖ ਦਾ ਮਨ ਉਸ ਦੇ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਾਇਆ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ; (ਸਿੱਟਾ ਇਹ ਕਿ) ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਪਨੇ ਵਿਚ ਭੀ ਸੁਖ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, (ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ) ਸਦਾ ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਹੀ ਗੁਜ਼ਰਦੀ ਹੈ। ਅਨੇਕਾਂ ਪੰਡਿਤ ਲੋਕ ਪੜ੍ਹ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਤੇ ਸਿੱਧ ਸਮਾਧੀਆਂ ਲਾ ਲਾ ਕੇ ਥੱਕ ਗਏ ਹਨ, ਕਈ ਕਰਮ ਕਰ ਕੇ ਥੱਕ ਗਏ ਹਨ; (ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਤੇ ਸਮਾਧੀਆਂ ਨਾਲ) ਇਹ ਮਨ ਕਾਬੂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਭੇਖ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ (ਭਾਵ, ਸਾਧੂ ਲੋਕ) ਕਈ ਭੇਖ ਕਰ ਕੇ ਤੇ ਅਠਾਹਠ ਤੀਰਥਾਂ ਤੇ ਨ੍ਹਾ ਕੇ ਥੱਕ ਗਏ ਹਨ; ਹਉਮੈ ਤੇ ਭਰਮ ਵਿਚ ਭੁੱਲੇ ਹੋਇਆਂ ਨੂੰ ਮਨ ਦੀ ਸਾਰ ਨਹੀਂ ਆਈ।

सोरठि मः ३ दुतुके ॥ सतिगुर मिलिऐ उलटी भई भाई जीवत मरै ता बूझ पाइ ॥ सो गुरू सो सिखु है भाई जिसु जोती जोति मिलाइ ॥१॥ मन रे हरि हरि सेती लिव लाइ ॥ मन हरि जपि मीठा लागै भाई गुरमुखि पाए हरि थाइ ॥ रहाउ ॥

अर्थ : हे भाई! अगर गुरु मिल जाए तो मनुख आत्मिक जीवन की सूझ हासिल कर लेता है, मनुख की सुरत विकारो की तरफ से पलट जाती है, दुनिया के कार-विहारों को करता हुआ ही मनुख विकारों से अछूता हो जाता है। हे भाई! जिस मनुख की आत्मा को गुरु परमात्मा में मिला देता है, वह असली सिख बन जाता है।१। हे मन! सदा परमात्मा से सूरत जोड़े रख! बार बार जप जप कर के परमात्मा प्यारा लगने लग जाता है। हे भाई! गुरु की सरन आने वाला मनुख प्रभु की हजूरी में (स्थान) खोज ही लेता है।रहाउ।

ਸੋਰਠਿ ਮ: ੩ ਦੁਤੁਕੇ ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲਿਐ ਉਲਟੀ ਭਈ ਭਾਈ ਜੀਵਤ ਮਰੈ ਤਾ ਬੂਝ ਪਾਇ ॥ ਸੋ ਗੁਰੂ ਸੋ ਸਿਖੁ ਹੈ ਭਾਈ ਜਿਸੁ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਇ ॥੧॥ ਮਨ ਰੇ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸੇਤੀ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥ ਮਨ ਹਰਿ ਜਪਿ ਮੀਠਾ ਲਾਗੈ ਭਾਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਏ ਹਰਿ ਥਾਇ ॥ ਰਹਾਉ ॥

ਅਰਥ : ਹੇ ਭਾਈ! ਜੇ ਗੁਰੂ ਮਿਲ ਪਏ, ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਮਝ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸੁਰਤਿ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਪਰਤ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਾਰ-ਵਿਹਾਰ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਅਛੋਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੇ ਭਾਈ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿਚ ਮਿਲਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ (ਅਸਲ) ਸਿੱਖ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।੧। ਹੇ ਮਨ! ਸਦਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਸੁਰਤਿ ਜੋੜੀ ਰੱਖ। ਹੇ ਮਨ! ਮੁੜ ਮੁੜ ਜਪ ਜਪ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਪਿਆਰਾ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹੇ ਭਾਈ! ਗੁਰੂ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਪੈਣ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ (ਥਾਂ) ਲੱਭ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।ਰਹਾਉ।