ਪ੍ਰਸੰਗ:
ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ (ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਦੂਜੇ ਗੁਰੂ) ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ, ਬਾਬਾ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਸਿੱਖ ਸਨ। ਉਹ 72 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾ ਵਿਚ ਆਏ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।

ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ
ਬਾਬਾ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ (ਸਵੇਰੇ 2-3 ਵਜੇ) ਉੱਠ ਕੇ, ਬਿਆਸ ਨਦੀ ਤੋਂ ਗੰਗਾ ਜਲ ਲਿਆਉਂਦੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਲਈ ਪਾਣੀ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਉਹ ਕਈ ਮੀਲ ਪੈਦਲ ਚਲਦੇ, ਕਦੇ ਵੀ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਸੇਵਾ, ਸਮਰਪਣ ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਦਾ ਉਤਮ ਉਦਾਹਰਨ ਸੀ।

ਇੱਕ ਪਰਖ ਦੀ ਘੜੀ
ਇਕ ਦਿਨ, ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਕੁਝ ਪਰਿਵਾਰਕ ਲੋਕ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾਤੂ, ਇਹ ਸੋਚਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਅਮਰ ਦਾਸ ਨੂੰ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ,
“ਇਹ ਬੁੱਢਾ ਮਨੁੱਖ (ਅਮਰ ਦਾਸ) ਸਿਰਫ਼ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।”

ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਫੈਸਲਾ
ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਉਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸੱਚੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਕੁਰੀ ਭਗਤੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਬਾ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ:
“ਸੱਚੀ ਸੇਵਾ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਹੀ ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰਾ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ?”

ਬਾਬਾ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ:
“ਜੇਕਰ ਮੇਰਾ ਮਾਸ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਵੇ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੇਰੇ ਚਰਨਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਦਿਆਂ, ਤਾਂ ਹੀ ਮੈਂ ਯੋਗ ਹਾਂ।”

ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਮਿਲਣੀ
ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣਕੇ, ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ (ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਤੀਜਾ ਗੁਰੂ) ਦਿਤੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ:
“ਅਜ ਤੋਂ ਤੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਤੀਜਾ ਗੁਰੂ ਹੈ। ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੇ ਕਾਇਮ ਰਹੀਂ।”

ਵਿਰੋਧ ਤੇ ਪਰਖ
ਜਦ ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਗੁਰੂ ਬਣੇ, ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾਤੂ ਬਹੁਤ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋਏ।
ਉਹ ਇੱਕ ਦਿਨ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਆਏ, ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।
ਉਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਆਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਤ ਮਾਰੀ ਅਤੇ ਆਖਿਆ:
“ਇਹ ਗੱਦੀ ਮੇਰੀ ਸੀ, ਤੂੰ ਇੱਕ ਆਮ ਮਨੁੱਖ ਹੈ।”

ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਨਿਮਰਤਾ
ਪਰ ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਕਰਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਤਕਰਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਆਖਿਆ:
“ਮੇਰੇ ਬੁੱਢੇ ਸਰੀਰ ਨੇ ਤੇਰੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਚੋਟ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਮੈਨੂੰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਹੱਡੀਆਂ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਦਰਦ ਦਿੱਤਾ।”

ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ, ਦਾਤੂ ਹੋਰ ਵੀ ਅਸ਼ਚਰਜ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਿਆ। ਇਹ ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਉੱਚੀ ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਮਹਾਨਤਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ।