ਸਿਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪੰਦਰਵਾੜਾ*
ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕਾ ਮੁਕੰਮਲ
1️⃣
6-16 ਪੋਹ
21-30 ਦਸੰਬਰ
6️⃣-7️⃣ਪੋਹ *(ਹੁਣ ਅੱਜ ਵਾਲੀ ਰਾਤ 21-22 ਦਸੰਬਰ,1704)* ਦੀ ਰਾਤ
*ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ 4 ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ,ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ,ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਹਿਲ,5 ਪਿਆਰੇ ਤੇ ਕੁਝ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਸਿਖਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਤੇ 6-7 ਪੋਹ (21-22 ਦਸੰਬਰ,2023 ਅਨੁਸਾਰ) ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕਿਲਾ ਛਡ ਦਿਤਾ ਸੀ।*
ਸਿੰਘ ਇੰਨੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਕਿ ਗਿਣਤੀ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਕੁ ਸੌ ਦੀ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
*ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਅੱਜ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ , ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਰਣਨੀਤਿਕ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਰ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਚੋਣ ਆਪ ਕੀਤੀ ਤੇ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮੈਦਾਨੇ ਜੰਗ ਦੀ ਚੋਣ ਆਪ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੇ ਸਰਹੰਦ ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਾ ਕਰਕੇ ਸਰਹਿੰਦ ਦੇ ਨਵਾਬ ਨੂੰ ਚੱਪੜਚਿੜੀ ਵਿਖੇ ਆਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ।*
*ਕਿਲਾ ਆਨੰਦਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਹੀ ਟਿੱਬੀ ਤੱਕ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਹਥੋਥ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ,* ਪਗਡੰਡੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ।
ਸਭ ਤੋਂ *ਅੱਗੇ ਬਾਬਾ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੰਜਾਹ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਸਨ ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਾਹੀ ਟਿੱਬੀ ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।*
ਇਕ ਜਥਾ ਸੌ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ *ਬਾਬਾ ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਰੰਘਰੇਟਾ ਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਝੱਖੀਆਂ ਪਿੰਡ ਦੀ ਜੂਹ ਵਿੱਚ ਦਰਿਆ ਦੇ ਇਸ ਪਾਸੇ* ਅਤੇ
*ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰੋਪੜ ਦਰਿਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮਲਕਪੁਰ ਰੰਘੜਾਂ ਰੋਪੜ ਦੀ ਸਾਈਡ ਤੇ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸਪੁੱਤਰ ਭਾਈ ਬਚਿੱਤਰ ਸਿੰਘ ਜੀ 100 ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਸਨ।* ਸ਼ਾਹੀ ਟਿੱਬੀ ਤੇ ਭਾਈ ਉਦੇ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਸਤਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਵਸਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇ ਪਹਿਨ ਲਏ।
*ਸਭ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਕਾਫ਼ਿਲਾ ਸੀ।*
*ਸਾਹ-ਏ-ਸਾਹਿਨਸਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸਖ਼ਸੀਅਤ ਦੇ ਮਾਲਕ, ਮਹਾਨ ਇਨਕਲਾਬੀ ਯੋਧੇ ਹੋਏ ਹਨ,ਜਿਨਾ ਨੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋ ਜਬਰ-ਜ਼ੁਲਮ ਦੀ ਸੱਟ ਨਾਲ ਮੱਧੋਲੇ ਹਿਦੁਸਤਾਨੀ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਨਵੀ ਰੂਹ ਪਾਈ। ਲੋਕਾ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚੋ ਹਕੂਮਤੀ ਜਬਰ ਦੇ ਸਹਿਮ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਖਾਲਸਾ-ਪੰਥ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਕੀਤੀ।*
*ਉਹਨਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਲੋਕਾ ਦੀ ਸੁੱਤੀ ਹੋਈ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਹਲੂਣਿਆ ਤੇ ਇੱਜ਼ਤ/ਸਵੈਮਾਨ ਨਾਲ ਜਿਦਗੀ ਜੀਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ*।
*ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਕੱਟੜ ਮੁਗ਼ਲ ਹਕੂਮਤ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਈਰਖਾ ਦਾ ਸੰਤਾਪ ਵੀ ਹੰਢਾਉਣਾ ਪਿਆ,ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਖਤ ਸੰਘਰਸ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।*
*ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਉਦੇਸ ਸੱਚ/ਧਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਮਜ਼ਲੂਮਾਂ/ਨਿਤਾਣਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨਾ ਤੇ ਹਰ ਤਰਾਂ ਦੇ ਜਬਰ-ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਰਨਾ ਸੀ,ਕਿੳੁਕਿ ਸਮਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਤੇ ਅ-ਧਰਮ ਦੇ ਬੋਲਬਾਲੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮ ਮਾਨਿਸਕਤਾ ਸੀ।*
*ਧਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਨੇਕ-ਜਨ ਦੀ ਰਖਿਆ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਉਦੇਸ ਬਣਾਇਆ।ਬਿਨਾ ਸ਼ੱਕ,ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਕੌਮ ਹੈ।*
*ਮਹਾਨ ਸਿੱਖ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੇ ਕੌਮ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਕਦੀਰ ਬਦਲੀ ਹੈ।ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਨਾ ਦਾ ਵਰਨਣ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੌਖਾ ਨਹੀ।*
*ਦਸਮੇਸ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਚੜਦੀ ਕਲਾ ਦੇਖ ਕੇ ਮੁਗਲਾਂ ਤੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਾਜਾ ਭੀਮ ਚੰਦ,ਬੀਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਦਨ ਪਾਲ ਆਦਿਕ ਨੇ ਸੰਨ 1700 ਤੋ 1703 ਤੱਕ 3 ਵਾਰ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਹਾਰ ਖਾਧੀ। ਫਿਰ ਇਹਨਾ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਸਲਾਹ ਬਣਾਈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਵੱਡਾ ਗਠਜੋੜ ਬਣਾ ਕੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।*
ਵੱਡਾ ਗਠਜੋੜ ਬਣਿਆ:-
*ਸਰਹਿਦ ਤੇ ਲਾਹੋਰ ਦੇ ਸੂਬੇਦਾਰ ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਦਾ ਰਾਜਾ ਅਮੀਰ ਚੰਦ ਕਾਗੜੇ ਦਾ ਰਾਜਾ ਘੁਮੰਡ ਚੰਦ ਤੇ ਕੈਥਲ/ਕੁਲੂ/ਜੰਮੂ/ਚੰਬਾ/ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਦੇ ਰਾਜੇ ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ 1704 ਚ ਇਹਨਾ ਮੁਗਲ ਫੋਜਾਂ*
*ਤੇ ਪਹਾੜੀ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਿਆਂ)ਉਹਨਾਂ ਪਹਾੜੀ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਿਆਂ,ਜਿਹਨਾ ਦੇ ਦਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਦਾਦਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ ਕਿਲੇ ਵਿਚੋ ਛੁਡਵਾ ਕੇ ਲਿਆਏ ਸਨ)* ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਇਹ ਘੇਰਾ ਕਰੀਬ-ਕਰੀਬ 8 ਮਹੀਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਰਿਹਾ।

ਚਲਦਾ ਸਵੇਰੇ